آپدیت دنکون (Dencun) چه تغییراتی در بلاکچین اتریوم ایجاد خواهد کرد؟

آپدیت دنکون (Dencun) اتریوم در ژانویه‌۲۰۲۴ روی شبکه آزمایشی «Goerli» انجام شد. این به‌روزرسانی بزرگ در پی حل مشکلاتی است که به‌دنبال آپدیت شانگهای در این شبکه ایجاد شدند. تمرکز اصلی دنکون روی ارتقای مقیاس‌پذیری و کاهش هزینه تراکنش‌ها در شبکه اتریوم (ETH) است. 

اعمال به‌روزرسانی دنکون روی سه شبکه آزمایشی باعث شد تا اکوسیستم Ethereum به نرخ کارمزد گس بسیار کمتر و سرعت بیشتر تراکنش‌ها برای رول‌آپ‌های لایه دوم دست یابد. آپدیت Dencun در ۱۷ژانویه۲۰۲۴ روی شبکه آزمایشی Goerli فعال شد و چندین پیشنهاد بهبود اتریوم (EIP) را معرفی کرد؛ ازجمله:

• EIP-6780: حذف تابع SELFDESTUCT با هدف کاهش آسیب‌پذیری قراردادهای هوشمند
• EIP-1153: کاهش هزینه ذخیره‌سازی داده‌ها و بهینه‌سازی فضای ذخیره بلاک‌ها
•  EIP-4844: افزایش توان عملیاتی پردازش از ۳۰ به ۱۰۰هزار تراکنش در ثانیه
• EIP-2322: بهبود مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS)
• EIP-6780: بهبود عملکرد پل‌های بین زنجیره‌ای Ethereum
• EIP-5656: تغییر در کد ماشین مجازی اتریوم (EVM) به‌منظور ارتقای توانایی انجام عملیات‌های پیچیده‌تر 

بر‌اساس گزارش وبسایت کوین‌تلگراف، استقرار دنکون روی شبکه Goerli به‌دلیل نقص فنی که اجازه نمی‌داد شبکه آزمایشی به‌روزرسانی را نهایی کند، با ۴ ساعت تأخیر انجام شد. نبوسا یوروسویچ، یکی از بنیان‌گذاران پلتفرم توسعه اتریوم، در گفت‌وگو با کوین‌تلگراف جزئیات این نقص فنی را توضیح داد. داستان از این قرار بود که باگی در Prysm کلاینت اثبات سهام اتریوم شبکه مانع از همگام‌سازی آن با نودها می‌شد. 

نایب‌رئیس ارشد تیم مهندسی Tenderly اشاره کرد که تأخیر در همگام‌سازی کلاینت موضوع پیچیده‌ای نیست. این باگ فنی خیلی زود شناسایی و برطرف شد. تیم بیکو، سرپرست پروتکل بنیاد اتریوم، نیز گزارش مختصری از آخرین جلسه توسعه‌دهندگان اصلی اتریوم در ۱۸‌ژانویه۲۰۲۴ ارائه کرد. 

ریشه‌های تاریخی (Historical Roots) مکانیزمی قدیمی هستند که بیکن چین (Beacon Chain) اتریوم از آن برای مدیریت بار محاسباتی وضعیت بلاکچین استفاده می‌کند. همین موضوع باعث ایجاد باگ فنی در اجرای به‌روزرسانی دنکون شده بود. 

بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم با اجرای آپدیت دنکون

پست رسمی وبسایت بنیاد اتریوم حاکی از آن است که دنکون از ۹ پیشنهاد بهبود یا EIP مختلف تشکیل شده است. یوروسویچ از دنک شاردینگ و تراکنش‌های بلاب (Blob) به‌عنوان دو EIP مهم نام برد. به‌دلیل استفاده از تراکنش‌های حامل بلاب به‌جای کال دیتا (Calldata)، دنک شاردینگ گام مهمی به‌سمت بهبود مقیاس‌پذیری Ethereum محسوب می‌شود.

یوروسویچ توضیح داد که داده‌های بلاب با ایجاد دسترسی موقت به داده‌های تراکنش در فرمتی فشرده موجب بهبود عملکرد ذخیره‌سازی می‌شوند. او افزود که این داده‌ها می‌توانند هزینه‌های ذخیره‌سازی در شبکه را ۸۰ تا ۹۰درصد کاهش دهند.

در پی به‌روزرسانی موفق در شبکه Goerli، شبکه‌های آزمایشی «Sepolia» و «Holesky» نیز منتظر دریافت آپدیت دنکان هستند. یوروسویچ اشاره کرد که پیش از برنامه‌ریزی برای ارتقای شبکه اصلی Ethereum باید استقرار روی هر سه شبکه آزمایشی با موفقیت انجام شود.

افزایش توان پردازشی و کاهش کارمزد تراکنش‌ها با اجرای آپدیت دنکون

فیلیپه شومرز، مدیر زیرساخت سایدچین «Gnosis» اتریوم، معتقد است که دنکون فضای بلاک بیشتری فراهم می‌سازد و هزینه‌های لایه دوم را کاهش می‌دهد. یوروسویچ با اشاره به این دیدگاه‌، بهبود ذخیره‌سازی داده در شبکه Ethereum را یکی از جنبه‌های اصلی به‌روزرسانی دنکون دانست.

با اجرای این به‌روزرسانی، شبکه‌های لایه دوم می‌توانند داده‌ها را بهینه‌تر روی لایه اول ذخیره کنند. بلاب‌ها تقریباً هر دو هفته حذف می‌شوند. این مدت برای مدیریت و فراخوانی و صحت‌سنجی داده‌ها کافی خواهد بود. به‌همین‌دلیل، بلاب‌ها در‌مقایسه‌با کال‌دیتا که به‌صورت نامحدود ذخیره می‌شود، ارزان‌تر هستند.

آپگرید دنکان به کاهش گس فی و افزایش سرعت تراکنش‌ها منجر می‌شود که فرصت‌هایی را برای توسعه هرچه‌بیشتر برنامه‌های غیرمتمرکز در شبکه‌های لایه دوم اتریوم فراهم می‌کند. پیش‌بینی می‌شود بسته به فضای مورد‌نیاز بلاب، دنکان احتمالاً هزینه‌های تراکنش رول آپ را تا یک‌دهم کاهش می‌دهد.

انوراگ ارجون، هم‌بنیان‌گذار بلاکچین «Avail» در این زمینه به‌یک نکته مهم اشاره کرده است: 

بدون تردید دنک شاردینگ تغییرات مثبتی را ایجاد می‌کند؛ اما رول‌آپ‌ها برای دسترس‌پذیر‌کردن داده‌ها به فضای بلاک بسیار بیشتری نیاز دارند. باید بررسی کنیم که چطور می‌توانیم با حفظ غیرمتمرکز‌بودن و مقیاس‌پذیری و امنیت به این موضوع دست یابیم.

یوروسویچ تأثیر نهایی به‌روزرسانی دنکون را روی شبکه اصلی اتریوم توضیح داد و اشاره کرد که پیاده‌سازی این به‌روزرسانی برای اولین‌بار به‌صورت مستقیم به مسئله مقیاس‌پذیری روی شبکه اصلی می‌پردازد. او گفت:

چند EIP مختلف به بهبود ذخیره‌سازی و کاهش گس فی و بهبود کلی تجربه توسعه‌دهندگان منجر می‌شوند و در‌عین‌حال رول‌آپ‌ها را مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌کنند.

پیش‌بینی می‌شود با اجرای کامل و موفقیت‌آمیز این آپدیت، توان پردازش شبکه اتریوم از ۳۰ تراکنش در ثانیه به ۱۰۰هزار تراکنش افزایش یابد.