هارد فورک‌ بیت کوین را بهتر‌ بشناسیم

از هارد فورک بیت کوین چه می‌دانید؟ وقتی از رمزارزها صحبت می‌شود، احتمالاً نام اولین رمزارزی که به ذهن می‌رسد، بیتکوین است. با اینکه بیش از یک دهه از عمر بیت‌کوین می‌گذرد و تاکنون ده‌ها‌هزار رمزارز به‌وجود آمده‌اند، همچنان بیشتر افراد اولین رمزارز جهان، یعنی بیتکوین را استاندارد و هم‌معنی رمزارز و بلاکچین می‌دانند.

در این سال‌ها، بسیاری سعی کرده‌اند تا برای تکرار موفقیت بیتکوین رمزارزی مشابه، اما بهتر خلق کنند؛ به‌همین‌دلیل، در این مدت چندین فورک بیتکوین را شاهد بوده‌ایم که بعضی‌ از آن‌ها موفق بوده‌اند و برخی دیگر به زباله‌دان تاریخ پیوسته‌اند.

در این مقاله از بلاگ تترلند، تاریخ هارد فورک‌ بیت کوین را به‌اختصار بازگو و شما را با فورک‌های معروف‌ این رمزارز آشنا می‌کنیم؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.

فورک بیت کوین چیست؟

قبل از هرچیزی، بهتر است درباره فورک بیت کوین صحبت کنیم. به‌طور خلاصه، فورک یعنی به‌روزرسانی و تغییر قوانین شبکه بلاکچین. اگر این تغییرات اساسی باشند، به‌طوری‌که بلاک‌های جدید با بلاک‌های قدیمی شبکه هم‌خوانی نداشته باشند، به انشعاب در شبکه و متعاقباً ایجاد رمزارز جدید منجر می‌شود.

این نوع از فورک را اصطلاحاً «هارد فورک» می‌گویند. درمقابل، اگر تغییرات شبکه در حد رفع برخی ضعف‌ها ‌باشد و همچنان تراکنش‌های قبلی معتبر باشند، شبکه منشعب نمی‌شود و فقط به‌روز می‌شود. به این نوع از فورک «سافت‌ فورک» می‌گویند.

درواقع، کلمه فورک از دنیای برنامه‌نویسی الهام گرفته شده است و زمانی اتفاق می‌افتد که دو گروه توسعه‌دهندگان دو نسخه متفاوت از پروژه‌ای واحد ایجاد می‌کنند. هارد فورک بلاکچین نیز به همین صورت است و وقتی توسعه‌دهندگان شبکه دو ایده کاملاً متفاوت دارند، شبکه بلاکچین به دو انشعاب تقسیم می‌شود.

یکی از انشعاب‌ها ادامه‌دهنده شبکه قدیمی است؛ اما انشعاب دیگر به خلق شبکه و رمزارز جدیدی منجر می‌شود. این انشعاب‌ها به‌صورت موازی به کارشان ادامه می‌دهند.

در سال‌های اخیر، برخی از توسعه‌دهندگان برای رفع مشکلات شبکه بلاکچین بیتکوین مانند افزایش سرعت تراکنش‌ها و افزایش اندازه بلاک‌ها و برخی دیگر برای کسب درآمد به‌دنبال هارد فورک بیت کوین بوده‌اند. روی‌هم‌رفته، تابه‌حال بیش از ده هارد فورک ایجاد شده است؛ اما هیچ‌کدام نتوانسته‌اند با بیتکوین اصلی رقابت کنند.

بسیاری از رمزارزهایی که در نام آن‌ها بیتکوین وجود دارد (مثل بیت کوین کش (Bitcoin Cash) و بیت کوین گولد (Bitcoin Gold) و بیت کوین ساتوشی ویژن (Bitcoin SV))، درواقع هارد فورک‌های بیتکوین هستند. احتمالاً اگر به‌تازگی وارد دنیای رمزارزها شده‌اید، تفاوت این رمزارزها با بیتکوین اصلی ذهنتان را درگیر کرده است.

در‌ادامه، هاردفورک‌های معروف بیتکوین را معرفی کرده‌ایم و تفاوت آن‌ها با بیتکوین اصلی را توضیح داده‌ایم تا با آگاهی بیشتری در بازار جذاب رمزارزها سرمایه‌گذاری کنید.

هارد فورک‌های بیتکوین

گاه‌شمار هارد فورک بیت کوین

۲۰۱۴: بیتکوین اکس‌تی (Bitcoin XT)

بیتکوین اکس‌تی (Bitcoin XT) یا به‌اختصار BXT اولین هارد فورک بیت کوین محسوب می‌شود. اواخر سال ۲۰۱۴، مایک هِرن (Mike Hearn) هارد فورک بیتکوین اکس‌تی را به‌منظور اضافه‌کردن چندین ویژگی جدید به بلاکچین بیتکوین ارائه داد.

در شبکه اصلی بیتکوین، در هر ثانیه حداکثر ۷ تراکنش پردازش می‌شد؛ اما در هارد فورک بیتکوین اکس‌تی این تعداد به ۲۴ رسید. همچنین، طی هارد فورک بیتکوین اکس‌تی حجم بلاک‌ها از ۱ به ۸ مگابایت افزایش پیدا کرد.

در ابتدا، بیتکوین اکس‌تی با استقبال مواجه شد؛ به‌طوری که پس از گذشت یک سال، در شبکه بلاکچین بیتکوین اکس‌تی بین ۳۰هزار تا بیش از ۴۰هزار نود (گره) فعالیت می‌کردند. بااین‌حال پس از چند ماه، این پروژه جذابیت خود را میان کاربران از دست داد و درنهایت، همه کاربران آن‌جا را ترک کردند. درحال‌حاضر، شبکه بیتکوین اکس‌تی دیگر دردسترس نیست.

۲۰۱۶: بیتکوین کلاسیک (Bitcoin Classic)

وقتی بیتکوین اکس‌تی شکست خورد، بسیاری از اعضای جامعه بیتکوین همچنان به‌دنبال افزایش حجم بلاک‌های شبکه بیتکوین بودند؛ درنتیجه، برخی از توسعه‌دهندگان بیتکوین در اوایل سال ۲۰۱۶ هارد فورک بیتکوین کلاسیک (Bitcoin Classic) یا به‌اختصار BXC را راه‌اندازی کردند. برخلاف بیت‌کوین اکس‌تی که حجم بلاک‌ها را به ۸ مگابایت افزایش داده بود، هارد فورک بیتکوین کلاسیک حجم بلاک‌ها را فقط به ۲ مگابایت افزایش داد.

مانند بیتکوین اکس‌تی، در ابتدا بیتکوین کلاسیک نیز با استقبال زیادی مواجه شد و در چند ماه، تعداد نودهای شبکه به ۲۷هزار تا ۲۰۰‌هزار رسید. درحال‌حاضر، این پروژه همچنان دردسترس است و توسعه‌دهندگانش در حال پشتیبانی از شبکه هستند؛ اما دیگر استقبال کاربران از این پروژه مانند قبل نیست و به‌نظر می‌رسد پروژه‌های دیگر جذابیت بیشتری دارند.

۲۰۱۶: بیتکوین آنلیمیتد (Bitcoin Unlimited)

پروژه بیتکوین آنلیمیتد از همان زمان معرفی، یعنی سال ۲۰۱۶، همچنان مثل پدیده‌ای ناشناخته باقی مانده است. توسعه‌دهندگان بیتکوین آنلیمیتد کد پروژه را منتشر کردند؛ اما مشخص نکردند که چه نوعی از فورک مورد‌نیاز است.

تفاوت بیتکوین آنلیمیتد با بیتکوین اصلی این بود که اجازه می‌داد نودها حجم بلاک‌ها را تعیین کنند. نودها هم حداکثر حجم بلاک‌ها را روی عدد ۱۶ مگابایت تنظیم کردند. با وجود جذابیت‌های بیتکوین آنلیمیتد برای کاربران، این پروژه با شکست مواجه شد و نتوانست مقبولیت لازم را میان کاربران به‌دست بیاورد.

۲۰۱۷: طرح سگویت (Segregated Witness)

سال ۲۰۱۵، یکی از توسعه‌دهندگان بیتکوین، پیتر ویول (Pieter Wiulle)، ایده سگویت را برای اولین‌بار مطرح و سپس در سال ۲۰۱۷، آن را روی شبکه بیتکوین فعال کرد.

سگویت باعث می‌شود تراکنش‌ها در شبکه بیتکوین سبک‌تر و درنتیجه، تعداد بیشتری از تراکنش‌ها در یک ثانیه پردازش شود. درواقع، سگویت سافت‌ فورک محسوب می‌شود؛ اما تأثیر بسزایی روی ایجاد هارد فورک‌های بعدی بیتکوین گذاشت.

۲۰۱۷: بیتکوین کش (Bitcoin Cash)

پس از فعال‌شدن به‌روزرسانی سگویت در شبکه بیتکوین، برخی از توسعه‌دهندگان و کاربرانِ مخالفِ این طرح تصمیم گرفتند که به‌روزرسانی سگویت را انجام ندهند و درعوض، هارد فورک ایجاد کنند. نتیجه این هارد فورک شبکه بلاکچین بیتکوین کش (Bitcoin Cash) و رمزارز BCH بود. هارد فورک بیتکوین کش در سال ۲۰۱۷ انجام شد و راهش را از شبکه بیتکوین جدا کرد.

بیت‌کوین کش یکی از هارد فورک‌های موفق بیتکوین محسوب و ازلحاظ ارزش بازار نوزدهمین رمزارز بزرگ جهان شناخته می‌شود. حداکثر حجم بلاک در شبکه بیتکوین کش ۳۲ مگابایت و همچنان با طرح سگویت ناسازگار است.

۲۰۱۷: بیتکوین گولد (Bitcoin Gold)

اواخر سال ۲۰۱۷ و بلافاصله پس از راه‌اندازی بیتکوین کش، هارد فورک بیتکوین گولد معرفی شد. توسعه‌دهندگان این هارد فورک معتقد بودند که استخراج بیتکوین از‌لحاظ سخت‌افزاری، بیش‌از‌حد تخصصی و پیچیده شده است؛ به‌همین‌‌دلیل، در هارد فورک بیت‌کوین گولد (Bitcoin Gold) یا به‌اختصار BTG به‌دنبال آن بودند که فرایند استخراج بیتکوین همچنان با پردازنده‌های گرافیکی معمولی انجام شود.

یکی از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد هارد فورک بیتکوین گولد «پست‌ماین» بود. در این فرایند، تیم توسعه‌دهنده پس از انجام این هارد فورک بیت کوین، ۱۰۰هزار واحد BTC گولد دریافت می‌کرد. بخش زیادی از این رمزارزها صرف رشد و تأمین بودجه اکوسیستم بیتکوین گلد و بخشی دیگر برای پرداخت به تیم توسعه‌دهنده کنار گذاشته شد.

به‌طورکلی، بیتکوین گولد پایبند اصول بیتکوین است؛ اما از‌لحاظ الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) و فرایند استخراج تفاوت‌هایی با بیتکوین دارد.

۲۰۱۷: بیتکوین دایاموند (Bitcoin Diamond)

نوامبر‌۲۰۱۷، هارد فورک بیتکوین دایاموند (Bitcoin Diamond) یا به‌اختصار BCD از بلاک شماره ۴۹۵,۸۶۶ از شبکه بیتکوین منشعب شد. هدف توسعه‌دهندگان هارد فورک بیتکوین دایاموند ارائه راهکاری برای افزایش سرعت پردازش تراکنش‌ها و تغییر الگوریتم رمزنگاری تراکنش‌ها برای افزایش امنیت آن‌ها بود.

در هارد فورک بیتکوین دایاموند، حجم بلاک‌ها به ۸ مگابایت افزایش پیدا کرد و سرعت ایجاد بلاک‌ها نیز بهبود یافت و سرعت عرضه رمزارز نیز ده برابر شد. بیتکوین دایاموند را می‌توان یکی دیگر از هاردفورک‌های ناموفق بیتکوین نامید، زیرا در‌حال‌حاضر، بیتکوین دایاموند از‌لحاظ ارزش بازار هفتصدویازدهمین رمزارز جهان است. 

۲۰۱۷: طرح سگویت ۲ (SegWit2x)

پس‌ از پیاده‌سازی طرح سگویت در آگوست‌۲۰۱۷، توسعه‌دهندگان این طرح برنامه‌ای را برای ارتقای سگویت و اضافه‌کردن مؤلفه دوم ارائه دادند. این ارتقا که با نام سگویت ۲ (SegWit2x) معرفی شد، به هارد فورکی در شبکه بیتکوین و افزایش حجم بلاک به ۲ مگابایت منجر می‌شد.

باوجوداین، پس‌ازآن برخی از شرکت‌ها و افراد جامعه بیتکوین که قبلاً از طرح سگویت حمایت کرده بودند، با اجرای هارد فورک سگویت ۲ مخالفت کردند. یکی از دلایل مخالفت این گروه قابلیت محافظت بازپخش اختیاری (به‌جای اجباری) در سگویت ۲ بود که تأثیر مهمی روی نوع تراکنش‌ها در هارد فورک جدید گذاشت.

درنهایت، تیم توسعه‌دهنده سگویت هارد فورک SegWit2x را به‌دلیل اختلاف در میان حامیان قبلی پروژه لغو کرد. شکست هارد فورک SegWit2x باعث شد تا برخی از کاربران شبکه بیتکوین را ترک کنند و به جامعه بیتکوین کش بپیوندند.

۲۰۱۸: بیتکوین ساتوشی ویژن (Bitcoin Satoshi’s Vision)

بیتکوین ساتوشی ویژن یا به‌اختصار BSV در‌نتیجه اختلاف میان کاربران بیتکوین کش ایجاد شد. هسته اصلی این اختلاف کریگ رایت و طرفداران او بود. کریگ رایت یکی از افراد بحث‌برانگیز دنیای رمزارزهاست که ادعا می‌کند ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیتکوین است. کریگ رایت طرحی را پیشنهاد داده بود که حجم بلاک‌ها به‌اندازه صد‌هابرابر بزرگ‌تر از قبل شود تا تراکنش‌ها ارزان‌تر و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز کاربردی‌تر شوند.

اگرچه تاکنون ادعاهای کریگ رایت بی‌اعتبار شده است، طرح او برای ایجاد هارد فورک در شبکه بیتکوین کش طرفداران زیادی پیدا کرد. درنهایت، سال ۲۰۱۸ هارد فورک بیتکوین اس‌وی انجام شد و راهش را از شبکه بیتکوین کش جدا کرد. البته بیتکوین اس‌وی نتوانست موفقیت بیتکوین کش را تکرار کند و از‌لحاظ تعداد کاربر و تراکنش، در‌مقابل بیتکوین و بیتکوین کش حرفی برای گفتن ندارد.

جمع‌بندی

بیتکوین، پادشاه رمزارزهای جهان، در سال‌های گذشته شاهد تغییرات و هارد فورک‌ زیادی بوده است؛ برخی با هدف ارتقا و برطرف‌کردن ضعف‌های بیتکوین و برخی با هدف استفاده از بیتکوین در سودای ثروتمند‌شدن.

ناگفته نماند که اغلب این پروژه‌های جدید نتوانسته‌اند با بیتکوین رقابت کنند و از صحنه روزگار محو شده‌اند. شاید به‌همین‌دلیل از آخرین هارد فورک ایجاد‌شده سال‌ها می‌گذرد و کسی به صرافت ایجاد هارد فورک و شبکه و رمزارز جدید نیفتاده است.