شبکه بلواسکای چیست؟

شبکه بلواسکای (Bluesky) پروتکلی برای ساخت شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز است که بنیان‌گذاران شبکه اجتماعی توییتر آن را طراحی کرده‌اند.

در این مطلب از بلاگ تترلند، هرآنچه باید درباره شبکه بلواسکای بدانید، برایتان توضیح خواهیم داد. پس تا پایان با ما همراه باشید.

پروتکل رمزارزی بلواسکای چیست؟

پروتکل رمزارزی بلواسکای پروتکلی برای برپایی شبکه اجتماعی نامتمرکز است که به ابتکار گردانندگان توییتر طراحی و پیاده‌سازی ‌شده است. این پروتکل به شبکه‌های اجتماعی امکان می‌دهد تا با استانداردی واحد و متن‌باز اطلاعات را با یکدیگر تبادل کنند. در بلواسکای، به تمامی این شبکه‌ها که هریک سامانه‌های پایش و رصد محتوای ویژه خود را دارند، اپلیکیشن می‌گویند.

برخی از تحلیلگران بلواسکای را ‌هم‌راستا با پروژه‌هایی همانند «IPFS» (پروتکلی برای هم‌رسانی فردبه‌فرد فایل‌ها) و «بریو» (Brave) می‌دانند. گفتنی است که بریو با استفاده از توکن بومی خود با نام BAT، در پی ایجاد تحولی فراگیر در حوزه تبلیغات دیجیتال است.

بنیان‌گذار شبکه بلواسکای کیست؟

جک دورسی (Jack Dorsey)، مدیرعامل پیشین توییتر، نخستین‌بار در سال ۲۰۱۹ ایده اولیه پروژه بلواسکای را با انتشار توییتی مطرح کرد. درادامه، معاون فنی توییتر طی فراخوانی از توسعه‌دهندگان علاقه‌مند به حوزه رمزارزها دعوت کرد که به جمع سازندگان این پروژه بپیوندند.

چندی بعد، جی گرابر (Jay Graber)، از افراد تأثیرگذار شبکه اجتماعی غیرمتمرکز «هپنینگ» (Happening)، به پروژه بلواسکای پیوست و راهبری تیم فنی آن را در دست گرفت. در گام نخست، او مأمور شد تا گزارشی فنی از شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز کنونی جهان تهیه کند و در‌اختیار بنیان‌گذاران بلواسکای قرار دهد.

چه ارتباطی میان توییتر و بلواسکای وجود دارد؟

شبکه بلواسکای علاوه‌بر برخورداری از پشتیبانی مدیران پیشین توییتر، اهداف و دورنمایی را دنبال می‌کند که هم‌سو با خواسته‌های بنیان‌گذاران این شبکه اجتماعی است. در شبکه بلواسکای، برنامه‌ها یا اپ‌ها می‌توانند در قالب شبکه‌های اجتماعی مجزا فعالیت کنند و هریک قابلیت‌های ویژه خود را بسازند.

علاوه‌براین، شبکه‌های اجتماعی یا اپ‌های ساخته‌شده در بستر پروتکل بلواسکای به‌دلیل برخورداری از ساختاری ویژه، از جولان ویروس‌ها و ربات‌های مخرب جلوگیری می‌کنند. ناگفته نماند که این ساختار هنوز در ابتدای راه توسعه قرار دارد و همچنان اجماع واحدی درباره کم‌وکیف عملکرد آن وجود ندارد.

فروش توییتر به ایلان ماسک چه تأثیری بر بلواسکای می‌گذارد؟

پیش از آنکه ایلان ماسک مالکیت توییتر را ازآنِ خود کند و سکان هدایت آن را در دست بگیرد، گردانندگان شبکه بلواسکای اعلام کردند که این پروژه ماهیت حقوقی مجزایی از توییتر دارد و از سال ۲۰۲۲ در قالب شرکتی با مسئولیت محدود به‌ثبت رسیده است. بنابراین، بلواسکای می‌تواند مستقل از توییتر و با آزادی کامل، منابع در‌اختیار خود را صرف تحقق اهدافش کند.

نکته مهم دیگر اینکه توییتر سهام مدیریتی در شبکه بلواسکای ندارد و گردانندگان این شبکه خود به بودجه مستقلی برای پیشبرد اهداف توسعه‌ای‌شان دسترسی دارند. مدیران بلواسکای بارها تأکید کرده‌اند که هدفشان توسعه پروتکلی پایا برای تسهیل ارتباطات همگانی است و مالکان کنونی توییتر نمی‌توانند در مأموریت و چشم‌انداز بلواسکای دخل‌و‌تصرفی کنند.

ناگفته نماند که ایلان ماسک نیز چندان با اهداف بلواسکای بیگانه نیست و بارها اعلام کرده است که در پی مبارزه با ربات‌های مخرب در توییتر است و بدش نمی‌آید پای پرداخت مبتنی‌بر رمزارز را به این شبکه اجتماعی باز کند.

روند تحقیق‌و‌توسعه در پروژه بلواسکای چگونه است؟

می۲۰۲۲، بلواسکای قطعه‌کدهایی را منتشر کرد که شامل معماری شبکه و یک کامند لاین یا خط فرمان و یک سرور داده آزمایشی بود تا کاربران خودشان به‌طور‌مستقل بتوانند داده‌های شخصی‌شان را میان اپ‌های مبتنی‌بر پروتکل بلواسکای جابه‌جا کنند و کنترل آن را در دست بگیرند. گفتنی است که درحال‌حاضر و در شبکه‌های اجتماعی مرسوم، کنترل این داده‌ها در‌اختیار مالکان این شبکه‌هاست و کاربران به‌هیچ‌وجه به داده‌های خود دسترسی داشته باشند.