تورچین (Thorchain) پروتکل غیرمتمرکز نقدینگی است که امکان مبادله دارایی‌های دیجیتال لایه‌اول مانند بیت کوین را بدون نیاز به مجوز فراهم کرده است و برای تأمین امنیت شبکه از Tendermint و Cosmos-SDK استفاده می‌کند.
تورچین در سال ۲۰۱۸ در رقابت برنامه‌نویسی صرافی غیرمتمرکز که بایننس برگزار کرده بود، مطرح شد. این پروتکل جابه‌جایی نقدینگی بین‌زنجیره‌ای را آسان می‌کند و نیاز به سکوهای تبادل متمرکز و نهادهای شخص ثالث در حوزه دیفای را کاهش می‌دهد.
در این مقاله از بلاگ تترلند، تورچین و کاربردهای رمزارز RUNE را بررسی می‌کنیم و نحوه عملکرد آن را توضیح می‌دهیم.
ویژگی تورچین
تورچین (ThorChain) شبکه‌ای لایه‌اول مبتنی‌بر بسته‌های توسعه نرم‌افزاری کازماس و تندرمینت است. این شبکه مانند صرافی غیرمتمرکز بین‌زنجیره‌ای بدون نیاز به مجوز عمل و از طرح امضای آستانه (TSS) برای تأمین امنیت مخازن رمزارزی خود استفاده می‌کند.
در تورچین با کمک تندرمینت و TSS، سازوکار اجماع تحمل خطای بیزانس (BFT) در شبکه به‌کار گرفته می‌شود و دو‌سوم از اکثریت افراد شرکت‌کننده در اجماع برای ورود‌و‌خروج دارایی‌ها به مخزن اصلی TSS موردنیاز است. درمجموع، چهار دسته از کاربران در اکوسیستم تورچین وجود دارند:
- مبادله‌کنندگان: کسانی که با استفاده از استخرهای نقدینگی، دارایی‌ها را به یکدیگر تبدیل می‌کنند.
- تأمین‌کنندگان نقدینگی: در ازای اضافه‌کردن نقدینگی به استخرها، کسب درآمد می‌کنند.
- اپراتورهای گره: در ازای فراهم‌کردن وثیقه برای تأمین امنیت شبکه، کسب درآمد می‌کنند.
- معامله‌گران: کسانی هستند که با رصد و ایجاد تعادل در استخرهای نقدینگی، در شبکه کسب سود می‌کنند.
نحوه عملکرد تورچین
تورچین برخلاف پروتکل‌های میان‌زنجیره‌ای، دارایی‌های را قبل از تبدیل به یکدیگر اصطلاحاً Wrap نمی‌کند و در‌عوض با استفاده از دارایی‌های بومی روی شبکه خود، مبادله‌ها را به‌طور شفاف و خودکار انجام می‌دهد.
مبادله ارزهای دیجیتال به‌کمک استخرهای نقدینگی امکان‌پذیر می‌شود. این استخرها از دارایی‌هایی ساخته شده‌اند که با مشارکت تأمین‌کنندگان نقدینگی ایجاد و امنیت آن‌ها به‌کمک اپراتورها تأمین می‌شود.
تأمین‌کنندگان نقدینگی دارایی‌هایشان را در استخرهای نقدینگی ThorChain واریز می‌کنند تا سود کسب کنند. این سود از کارمزدهای تبادل و پاداش‌های شبکه به‌دست می‌آید. همه می‌توانند برای استخرهای نقدینگی سرمایه تأمین کنند. این کار تورچین را به شبکه‌ای بدون نیاز به مجوز تبدیل می‌کند.
ویژگی دیگر شبکه تورچین غیرامانی‌بودن آن است؛ یعنی کنترلش در دست نهاد خاصی نیست و تنها واریزکنندگان اصلی می‌توانند دارایی‌هایی که به استخرهای نقدینگی سپرده بودند، مجدداً برداشت کنند. همچنین، این افراد می‌توانند استخرهای نقدینگی جدیدی پیشنهاد دهند.
اپراتورهای گره که «اپراتور تور» نامیده می‌شوند، مستقل عمل می‌کنند و می‌توانند با یکدیگر تعامل کنند تا شبکه‌ای میان‌زنجیره‌ای برای تبادل توکن به‌وجود آورند. این گره‌ها در ازای تأمین شبکه از کارمزدهای هر تراکنش پاداش دریافت می‌کنند.
قبل از اینکه کاربری بخواهد اپراتور گره شود، لازم است رمزارز RUNE را به‌عنوان وثیقه تأمین کند. این وثیقه‌ها مانند پشتوانه‌ای برای اطمینان از عملکرد صحیح گره‌ها استفاده می‌شوند. مقدار کل وثیقه‌ها باید دو برابر کل RUNEهای موجود در استخر نقدینگی باشد.
طی مبادله دارایی دیجیتال، مبادله‌کنندگان دارایی‌شان را به تورچین می‌فرستند و دارایی دیگری دریافت می‌کنند. برای مثال، هنگام مبادله بیت کوین با اتریوم، کاربر ابتدا بیت‌کوین‌های خود را به شبکه تور می‌فرستد. زمانی‌که BTC وارد شبکه شد، ابتدا بیت کوین به RUNE و سپس RUNE به اتریوم تبدیل می‌شود. درادامه، اتریوم از یکی از مخازن تورچین (Vault) به مبادله‌کننده فرستاده می‌شود. این ویژگی امکان مبادله‌های توکن‌های بومی بدون استفاده از توکن‌های رپدشده را فراهم می‌کند.
نرخ‌های شبکه را تریدرهای آربیتراژ تنظیم می‌کنند و موجب تعیین ارزش مبادله دارایی می‌شوند. این تریدرها به‌دنبال قیمت دارایی‌هایی در شبکه می‌گردند که قیمت درستی ندارند و از اختلاف قیمت سود می‌کنند. با وجود چنین سازوکاری، قیمت‌ها به‌طور‌طبیعی در تورچین تنظیم می‌شود و به اوراکل‌ها نیازی نیست.
تورچین با وجود مدل استخر نقدینگی و ایجاد تعادل در استخرها، می‌تواند تعیین کند که هر دارایی چقدر ارزش دارد. این شبکه در عمل همچون مدیر ذخایر توکن عمل می‌کند و با رصد واریزی‌ها و برداشتی‌ها، نرخ دارایی‌ها را ارزش‌گذاری می‌کند. این کار موجب ایجاد نقدینگی غیرمتمرکز و حذف واسط‌های متمرکز می‌شود.
مزایای مشارکت‌کنندگان در تورچین
شبکه Thorchain صرافی غیرمتمرکزی (DEX) است که به تبدیل دارایی‌ها به توکن‌های رپدشده نیازی ندارد. در این شبکه، سه دسته مشارکت‌کننده وجود دارند که قبلاً به‌تفصیل درباره آن‌ها صحبت کردیم. حال مزایای تورچین را برای هرکدام بررسی می‌کنیم.
تریدرها و مبادله‌گرها
این دسته از افراد در تورچین توانایی مبادله (Swap) توکن‌های لایه را به‌صورت بومی و بدون Wrapکردن آن دارند. همچنین، این افراد به ثبت‌نام در پلتفرم نیازی ندارند و همه می‌توانند در این شبکه فعالیت کنند.
معامله‌گران می‌توانند به قیمت‌های شفاف و منصفانه و بدون نیاز به صرافی‌های متمرکز شخص ثالث یا اوراکل‌ها دسترسی داشته باشند. نکته دیگر اینکه میزان نقدینگی در پلتفرم یادشده بسیار زیاد است و کاربران مشکل یافتن دارایی مدنظر را برای تبدیل ندارند.
تأمین‌کننده‌های نقدینگی
این دسته از کاربران می‌تواند از دارایی‌های بی‌استفاده خود مانند بیت کوین و اتریوم و BNB، درآمد منفعل کسب کنند. در تورچین، زمان قفل سرمایه وجود ندارد و نیازی نیست کاربر ثبت‌نام کند. همچنین، تمامی کارها به‌صورت غیرمتمرکز و بدون دخالت واسطه انجام می‌شود.
اپراتورهای گره شبکه
اپراتورهای گره کسانی هستند که با تأمین امنیت شبکه از کارمزدهای شبکه پاداش می‌گیرند. شایان ذکر است شبکه افراد را تشویق می‌کند تا برای افزایش غیرمتمرکز‌بودن، ناشناس باقی بمانند. در این دسته نیز، افراد به ثبت‌نام در شبکه نیازی ندارند.
رمز ارز RUNE چیست؟
رون (RUNE) کوین بومی شبکه تورچین است. این توکن در شبکه به‌عنوان جفت مبادله عمل می‌کند؛ یعنی کاربران هنگام تبادل، ابتدا توکن ورودی را به RUNE و سپس آن را به توکن مقصد تبدیل می‌کنند. حداکثر تعداد این رمزارز ۵۰۰ملیون واحد است و چهار کاربرد عمده دارد: ۱. جابه‌جایی دارایی؛ ۲. امنیت؛ ۳. حاکمیت؛ ۴. مشوق برای کاربران.
- جابه‌جایی دارایی: RUNE توکن واسط در تمامی استخرهای نقدینگی تورچین است. در هرکدام از این استخرها نیاز است با نسبت یک‌به‌یک توکن رون در‌مقابل رمزارز دیگر وجود داشته باشد. برای مثال، استخری که ۱۰۰هزار دلار بیت کوین در آن قرار دارد، لازم است معادل ۱۰۰هزار دلار رون در آن وجود داشته باشد.
- امنیت: اپراتورهای شبکه باید دو برابر مقدار رمزارزی که به استخر اضافه می‌کنند، توکن RUNE به‌عنوان وثیقه واریز کنند. این توکن‌های رون به‌عنوان پشتوانه برای اطمینان از عملکرد صحیح گره‌ها در شبکه به‌کار گرفته می‌شوند.
- حاکمیت: دارندگان توکن رون می‌توانند زنجیره یا دارایی‌ای را تعیین کنند که برایشان اولویت بیشتری دارند. آنان برای این کار از توکن رون به‌عنوان توکن حاکمیتی برای تصمیم‌گیری درباره شبکه تورچین استفاده می‌کنند. به‌عنوان نمونه، استخری که بیشترین توکن RUNE به آن واریز شده باشد، اولویت بیشتری خواهد داشت.
- مشوق برای کاربران: پاداش بلاک و کارمزد تراکنش به تأمین‌کنندگان نقدینگی و اپراتورهای شبکه به‌صورت توکن RUNE در زمان‌بندی‌های مشخص اعطا می‌شود. گفتنی است از رون برای پرداخت کارمزد شبکه نیز استفاده می‌شود.
جالب است بدانید که کوچک‌ترین واحد RUNE یک Tor نام دارد و معادل هشت رقم اعشار است. افزون‌براین طبق طراحی رون، حداکثر تعداد آن باید حداقل سه برابر مجموع دارایی‌های غیرRUNE در استخرهای نقدینگی باشد.
قیمت لحظه‌ای تورچین (RUNE) و نحوه خرید آن
برای مشاهده قیمت لحظه‌ای رمز ارز تورچین (RUNE) به تومان و تتر، می‌توانید از فهرست نرخ رمزارزها در تترلند بهره بگیرید. تترلند به‌عنوان مرجع قیمت تتر در کشور شناخته و قیمت توکن RUNE نیز بر‌اساس همین قیمت لحظه‌ای تتر محاسبه می‌شود.
در‌صورتی‌که می‌خواهید ارز دیجیتال RUNE را بخرید، از مبدل تترلند می‌توانید استفاده کنید. برای این کار، از پیشخوان کاربری وارد مبدل تترلند شوید و با استفاده از تومان یا تتر، رمزارز تورچین را به مقدار دلخواه بخرید.
جمع‌بندی
تورچین به‌عنوان صرافی غیرمتمرکز (دکس) فعال در حوزه دیفای، توانسته است راه را برای انجام مبادله توکن خودکار توکن‌ها هموار کند. اهداف طراحی رمزارز RUNE، توکن بومی این شبکه، بر تبادل دارایی، امنیت، حاکمیت و ابزاری برای ایجاد مشوق برای کاربران استوار است. مدل مبادله بر‌اساس توکن بومی به غیرمتمرکزسازی و مبادله‌های توکن‌ها از بلاک‌چین‌های مختلف کمک می‌کند.
پرسش‌های متداول
تورچین (RUNE) چیست؟
شبکه Thorchain صرافی غیرمتمرکزی (DEX) است که در آن می‌توان توکن‌های شبکه‌های مختلف را به‌طور‌مستقیم و بدون نیاز به Wrapکردن به‌هم تبدیل کرد.
کاربرد رمز ارز RUNE چیست؟
حاکمیت، پرداخت کارمزد شبکه، پاداش به مشارکت‌کنندگان شبکه و استفاده به‌عنوان توکن واسط در استخرهای نقدینگی ازجمله کاربردهای مهم رمز ارز رون است.
