امروزه، وب ۳ و دیفای مخاطبان زیادی را به‌سمت خود جذب کرده‌اند. با‌توجه‌به سیر رشدی که دنیای فناوری امروز پیش گرفته است، شناخت وب ۳ و دیفای برای کاربران از فضای آنلاین ضروری است. در این مقاله از بلاگ تترلند، وب ۳ و دیفای را تعریف و تفاوت‌هایشان را بیان می‌کنیم؛ پس تا پایان همراه ما باشید.
وب ۳؛ نسل جدید اینترنت
وب ۳ نسل جدید اینترنت است. با قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکزی (dAPPS) که وب ۳ ارائه می‌دهد، کاربران می‌توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند. این پلتفرم از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است؛ ازجمله یک دیتابیس غیرمتمرکز و یک پلتفرم برای اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز و یک سیستم فایل غیرمتمرکز.
دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز
Defi مخفف Decentralized Finance و به‌معنای «امور مالی غیرمتمرکز» است. هدف DeFi ایجاد امور مالی غیرمتمرکز روی بلاکچین اتریوم است تا این سیستم مالی به‌طور یکسان، شفاف، متن‌باز و بدون کنترل نهاد یا دولتی در‌دسترس همه کاربران باشد. ظهور و پیدایش DeFi باعث شد دنیای وب ۳ گسترده‌تر شود.
زیرساخت وب ۳ چگونه است؟
فضای مجازی در حال تغییرات اساسی و بنیادین است؛ جایی که در آن، همه‌چیز برای تمام کاربران شفاف خواهد بود و ناظری بر این فضا وجود نخواهد داشت. وب ۳ روی شبکه‌ای غیرمتمرکز از کامپیوترهای مختلف ساخته شده است؛ به‌همین‌دلیل، شخص یا سازمانی نیست که بتواند روی تمام این شبکه نظارت کند.
این ویژگی غیرمتمرکزبودن سبب می‌شود که فضای اینترنت به‌طور‌کلی برای تمام کاربران امن‌تر و قابل‌اتکا‌تر باشد. شایان ذکر است نسل سوم اینترنت همچنان در حال توسعه است و برای بسیاری از سرمایه‌گذاران حوزه‌های مختلف آن، می‌تواند سود زیادی داشته باشد. زیرساخت‌های وب ۳ قابلیت فراوانی دارد و می‌تواند فهم ما از اینترنت را وارد مرحله جدیدی کند.
دیفای و برنامه‌های کاربردی آن
همان‌طور‌که پیش‌تر گفتیم، دیفای آینده برنامه‌ها و امور مالی جهان است که به‌صورت غیرمتمرکز بر بستر اتریوم فعالیت می‌کند. دیفای خدمات زیادی نیز با خود به‌همراه دارد که سبب راحت‌تر و ایمن‌تر شدن تراکنش‌های مالی می‌شود. این خدمات شامل پلتفرم‌های وام‌دهی، تراکنش‌های رمزارزی، استقراض و…. می‌شود.
تفاوت وب ۳ و دیفای
برای بیان بهتر تفاوت وب ۳ و دیفای، باید گفت که هر دو فناوری‌های جدیدی هستند که ارتباط ما با جهان را به‌نوعی تغییر خواهند داد. گاوین وود، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم، وب ۳ را در سال ۲۰۱۴ معرفی کرد.
نسل فعلی اینترنت (وب ۲) سال‌ها پیش معرفی شد. این نسل به‌صورت متمرکز فعالیت می‌کند و غول‌های تکنولوژی مانند شرکت گوگل و متا و آمازون بر آن سلطنت می‌کنند. هدف اصلی وب ۳ این بود که به‌نوعی بتواند انرژی و کنترل این جهان را به خود کاربران برساند. این امر با وجود اینترنت غیرمتمرکز محقق می‌شد.
ویژگیهای مشترک دیفای و وب ۳
بعد از بررسی تفاوت وب ۳ و دیفای، درادامه ویژگیهای مشترک آن‌ها را برمی‌شماریم.
بدون مجوز و باز
این فناوری‌ها بدون مجوز هستند. بدون مجوزبودن در این حوزه‌ها، بدین‌معناست که نظارت حاکمیتی و دولتی روی کاربران نخواهد بود. سیستم بلاکچین باز و عمومی به‌گونه‌ای کار می‌کند که همه بتوانند در آن شرکت کنند. این ویژگی به کاربران اجازه می‌دهد که با استفاده از لپ‌تاپ یا گوشی تلفن‌همراه خود به کیف‌پول‌های رمزنگاری و زیرساخت‌های شبکه خود دسترسی داشته باشند.
غیرمتمرکزبودن
در این حوزه، غیرمتمرکزبودن بدین‌معناست که شبکه با سرور و کامپیوترهای مختلف در سراسر جهان بدون دخالت سازمان یا عامل متمرکز به فعالیتش ادامه می‌دهد. وب ۳ و دیفای هر دو از این قابلیت بنیادین پشتیبانی می‌کنند.
بدون نیاز به نگه‌داری دارایی
این ویژگی یعنی هیچ بانکی در این جهان وجوه کاربر را نگه نمی‌دارد. کاربران به‌جای متکی‌بودن به سازمان متمرکز و دولتی، می‌توانند با ابزارهای مالی این فضا اعم از استقراض، استیکینگ، وام و… بدون مجوز از بانک، هر زمان دارایی‌های خود را برداشت کنند.
قابلیت برنامه‌ریزی
قابلیت برنامه‌ریزی برای توسعه‌دهندگان می‌تواند بسیار مهم باشد. این ویژگی از‌طریق قراردادهای هوشمند ارائه می‌شود و به کاربران کمک می‌کند تا وظایف خاصی مانند توافقات قراردادی و مکانیسم‌های On-Chain و تبادل دیتا را بدون واسطه در مدت‌زمان مشخص انجام دهند.
سیستم‌های اقتصادی و حکمرانی مبتنی‌بر توکن
DeFi و Web3 از سیستم و ساختار حاکمیتی‌ای استفاده می‌کنند که مبتنی‌بر توکن‌سازی و تمرکززدایی دارایی‌هاست. برخی از بلاک‌چین‌ها و پلتفرم‌های DeFi بر‌اساس الگوریتم اثبات سهام (PoS) ساخته شده‌اند و به کاربران شبکه اجازه می‌دهند تا به عملکرد این سیستم‌ها در بلندمدت تأثیر بگذارند. این ویژگی سبب می‌شود که کاربران بتوانند دارایی‌های خود را ترید یا سرمایه‌گذاری کنند.
هم‌پوشانی بین Web3 و DeFi
همان‌طور‌که اشاره کردیم، تفاوت‌های زیادی بین نسل سوم اینترنت (Web3) و دیفای وجود دارد؛ ولی این فناوری‌ها ویژگیهای خاصی مانند تمرکززدایی و ایمنی فراوان را ارائه می‌دهند که هم می‌تواند برای کاربران فضایی امن و مطمئن بسازد و هم سبب از‌بین‌رفتن ریشه سانسور و فساد در این فضا شود.
در دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز، شیوه خدمات بدین‌صورت است که هر‌کسی که به فضای مجازی دسترسی دارد، بتواند به این امور نیز دسترسی داشته باشد. در‌نهایت، می‌توان به این نتیجه رسید که وجود Web3 و دیفای در‌کنار هم می‌توانند شرایط ویژه و جدیدی ایجاد کنند که کاربران کنترل بیشتری روی امور مالی و تراکنش‌های خود داشته باشند.
تأثیرگذاری وب ۳ روی دیفای
در سال‌های گذشته، سرمایه‌گذاران بسیاری به سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال روی آورده‌اند. با این حجم از ورود سرمایه به حوزه ارزهای دیجیتال، قیمت بعضی رمزارزها چند‌صد برابر رشد پیدا کرده است. دیفای سبب می‌شود که امور مالی جهانی تغییرات اساسی و بنیادی پیدا کند و بستر وب ۳ نیز، زیرساختی است که سبب سرعت‌گرفتن این فرایند برای دیفای می‌شود.
از اول قرن ۲۱ تا سال ۲۰۱۶، تعداد کاربران فضای مجازی و اینترنت هشت برابر شده و به ۳.۴میلیارد نفر رسیده است. این در حالی است که از ۲۰۱۶ تا سال جاری، تعداد کاربران رشد بیشتری را تجربه کرده و به بیش از ۵میلیارد نفر رسیده است. واضح است که با افزایش کاربران در این فضا نیاز به نسل جدیدی از اینترنت و تغییرات ساختاری حس می‌شود. به‌راحتی می‌توان نتیجه گرفت که با این رشد جمعیت، طبیعتاً کاربران بالقوه دیفای نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
جمع‌بندی
همان‌طور‌که اشاره کردیم، وب ۳ و دیفای جایگزین یکدیگر نیستند؛ بلکه وب ۳ زیرساختی است که موجب تشکیل و ادام‌دار‌شدن حیات دیفای می‌شود. دانستن و شناختن مفاهیم جدیدی که این روزها برای فضای اینترنت تعریف می‌شود، برای هر کاربری ضروری است؛ چرا‌که زندگی عموم مردم جهان با اینترنت گره خورده است.
