شاخص دلار (Dollar Index یا USDX) معیاری برای سنجش ارزش دلار آمریکا درمقابل شش ارز دیگر است. همان‌گونه که در شاخص سهام ارزش سبدی از سهم‌ها در‌مقایسه‌با یکدیگر ارزیابی می‌شود، در شاخص دلار نیز نشان‌دهنده ارزش دلار درمقابل سبدی از ارزهای دیگر است.
زمانی‌که دلار قدرت پیدا می‌کند، شاخص دلار نیز افزایش می‌یابد و برعکس. قدرت دلار نمایانگر عملکرد اقتصاد آمریکا، مخصوصاً با در‌نظر‌گرفتن صادرات آن کشور است. هرچه صادرات آمریکا بیشتر باشد، تقاضا برای دلار و خرید محصولات آن کشور بیشتر می‌شود.
در این مقاله از بلاگ تترلند، ارتباط شاخص دلار با افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین را بررسی و اهمیت آن را برای سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال بیان می‌کنیم.
نحوه عملکرد شاخص دلار و ارزهای موجود در آن
شاخص دلار ارتباطی با شش ارز فیات خارجی دارد. ازآن‌جاکه اقتصاد هر‌کدام از این کشورها ازنظر حجم با یکدیگر متفاوت است، تأثیر آن‌ها نیز در شاخص دلار باهم تفاوت دارد. شش کشور اشاره‌شده و درصد تأثیر آن‌ها بر شاخص دلار ازاین‌قرارند:
- یورو: ۵۷.۶درصد
- ین ژاپن: ۱۳.۶درصد
- پوند انگلیس: ۱۱.۹درصد
- دلار کانادا: ۹.۱درصد
- کرون سوئد: ۴.۲درصد
- فرانک سوئیس: ۳.۶درصد
شش ارز تأثیرگذار بر USDX اغلب به‌عنوان تأثیرگذارترین شرکای تجاری آمریکا شناخته می‌شوند. جالب است بدانید شاخص دلار همیشه شامل شش کشور فعلی نمی‌شود و در سال ۱۹۹۹، یورو جایگزین مارک آلمان، فرانک فرانسه، لیره ایتالیا، گیلدر هلند و فرانک بلژیک شد.
شایان ذکر است شاخص دلار نمایانگر وضعیت فعلی تجارت آمریکا نیست. در سال‌های آتی، ممکن است ین ژاپن و پزو مکزیک جایگزین ارزهای فعلی تأثیرگذار بر USDX شوند؛ زیرا این کشورها شرکای قدرتمندتری در تجارت آمریکا هستند.
تاریخچه شاخص دلار (USDX)
قبل از اینکه فدرال رزرو آمریکا شاخص دلار را در سال ۱۹۷۳ ایجاد کند، پشتوانه دلار آمریکا طلای فیزیکی بود و ارزهای جهان نیز بر‌همین‌اساس با دلار در ارتباط بودند. این سیستم به‌واسطه قرارداد برتون وودز تنظیم شده بود که در آن، رهبران کشورهای اصلی جهان توافق کرده بودند پشتوانه دلار آمریکا طلا باشد و سایر ارزها نیز براساس آن سنجیده شوند.
باوجوداین، ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور آمریکا، در اوایل سال ۱۹۷۰ قرارداد را خاتمه داد و اعلام کرد که دیگر پشتوانه دلار طلا نیست. از آن زمان به‌بعد، کشورها آزاد بودند ارزهایشان را «شناور» کنند و به بازارها اجازه تعیین نرخ آن‌ها را بدهند.
شاخص دلار معرف چیست؟
شاخص دلار که با نمادهای USDX یا DXY یا DX نشان داده می‌شود، نشانگر ارزش نسبی دلار درمقابل سبدی از ارزهای مهم جهان است. اگر شاخص افزایش یابد، به‌معنی افزایش قدرت دلار درمقابل سبد است و برعکس.
بسیاری از عوامل بر نوسان شاخص دلار مؤثرند. افزایش یا کاهش تورم هر‌کدام از ارزهای تأثیرگذار، سیاست‌های پولی، درگیری‌های منطقه‌ای و نرخ صادرات به واردات تنها تعدادی از این عوامل مؤثر هستند. دلار آمریکا ارز ذخیره جهان است؛ به‌همین‌دلیل، تقاضای زیادی برای آن وجود دارد.
همبستگی شاخص دلار با روند قیمت بیت کوین
براساس داده‌های موجود، بین بیت کوین و شاخص S&P 500 همبستگی دیده شده است، تا جایی که در فصل سوم سال ۲۰۲۰، این همبستگی به ۰.۳۸ رسید. حالا بیاید روی بیت کوین و شاخص دلار (BTC-DXY) تمرکز کنیم.
پیش از هرچیز، باید به این نکته توجه کنید که همبستگی به حرکت قیمتی بستگی دارد؛ اما زمانی‌که بازار دچار هیجان و احساسات بر آن مسلط می‌شود، قیمت و همبستگی ارتباط چندانی باهم ندارند. در این‌جا، این سؤال مطرح می‌شود آیا ارتباطی بین بیت کوین و شاخص دلار وجود دارد؟
ارتباط نرخ بیت کوین و شاخص دلار
با بررسی نمودار همبستگی بیت کوین و شاخص دلار متوجه می‌شویم زمانی‌که قیمت بیت کوین به اوج خود می‌رسد، شاخص دلار در کف خود قرار دارد و زمانی‌که نشانه‌های صعودی در DXY دیده می‌شود، خرس‌های بیت کوین وارد عمل می‌شوند. از این امر می‌توان نتیجه گرفت که بیت کوین و شاخص دلار نسبت عکس دارند.
دلیل نسبت عکس نرخ بیت کوین و شاخص دلار
شاخص‌های اولیه حاکی از رابطه معکوس بیت کوین و DXY هستند. این یعنی زمانی‌که دلار قدرت می‌گیرد و شاخص دلار افزایش می‌یابد، احتمال سقوط قیمت بیت کوین بیشتر می‌شود و برعکس.
همان‌گونه که دوقلوهای معروف وینکلووس درباره این موضوع می‌گویند، سوء‌مدیریت و سیاست‌های پولی محیطی ایجاد کرده‌اند که در آن رابطه بین بیت کوین و شاخص دلار کاملاً معکوس است.
همچنین، این رابطه معکوس می‌تواند نشان‌دهنده این حقیقت باشد که دارایی‌های دیجیتال به‌طور‌یکپارچه در پورتفوهای سنتی ظاهر نشده است. آنچه مشخص است، مقدار ناچیز ۵۹میلیارد دلار رمزارزی است که شرکت‌های عمومی نگه‌داری می‌کنند.
اهمیت رابطه بیت کوین و شاخص دلار برای تریدرها
همبستگی بیت کوین و شاخص دلار را می‌توانیم به‌طورمفصل بررسی کنیم؛ اما آنچه برای تریدرهای معمولی و سازمانی اهمیت دارد، رصدکردن این رابطه است. به‌دلایل ساده‌ای دلار فعلاً به کار خود ادامه می‌دهد، بر تجارت حکم‌فرماست، به‌عنوان ارز ذخیره به‌کار می‌رود و رمزارزهایی چون بیت کوین نیز براساس دلار و نه یورو و ین ارزش‌گذاری می‌شوند.
توجه به این همبستگی، مخصوصاً در وضعیت کنونی مهم است؛ زیرا سازمان‌هایی که با دلار تجارت می‌کنند، هرچه‌بیشتر در حال ورود به دنیای رمزارزها هستند. بررسی عملکرد شاخص دلار در تصمیم‌گیری درزمینه معاملات نقش اساسی ایفا می‌کند. بر‌همین‌اساس، رصد درازمدت DXY-BTC برای تنظیم پورتفوِ آن‌ها بسیار اهمیت دارد.
جدا از سادگی مفهوم خرید بیت کوین در هنگام سقوط شاخص دلار و برعکس، احتیاط برای صاحبان رمزارز و تریدرها ضروری است؛ زیرا این افراد باید توجه کنند که همبستگی بیت کوین و شاخص دلار ممکن است ادامه نیابد و تنها حاصل استنتاجی منطقی باشد. به‌هر‌صورت، تمامی همبستگی‌ها حاصل تغییرات قیمتی هستند و به‌نوبه خود می‌توانند تحت‌تأثیر جوّ روانی بازار قرار بگیرند.
جمع‌بندی
شاخص دلار (USDX) نمادی نسبی و نشانگر دلار آمریکا درمقابل سبدی شامل شش ارز تأثیرگذار دنیا شامل یورو، پوند، دلار کانادا، کرون سوئد و فرانک سوئیس است. این شاخص برای اولین‌بار در سال ۱۹۷۳ ایجاد شد و تا‌به‌امروز استفاده می‌شود.
USDX را می‌توان به‌عنوان معیاری برای نشان‌دادن سلامت اقتصاد آمریکا استفاده کرد. تریدرها شاخص دلار را برای پیش‌بینی تغییرات ارزش دلار و ریسک نرخ ارز به‌کار می‌برند. علاوه‌براین، مشاهده شده است که شاخص دلار با تغییرات نرخ بیت کوین نسبت عکس دارد و این امر برای سرمایه‌گذاران در رمزارزها و بیت کوین مهم است.
