چه ارتباطی بین بلاک‌چین و محیط‌زیست وجود دارد؟ ۲۲مارس (۲فروردین) هر سال به‌عنوان «روز جهانی آب» شناخته می‌شود. در سال‌های اخیر، تشدید بحران‌های محیط‌زیستی در سطح کره زمین را شاهد هستیم.
از گرمایش بی‌سابقه زمین گرفته تا کمبود منابع آبی و از‌بین‌رفتن پوشش‌های گیاهی و تهدید حیات‌وحش، تنها بخشی از مشکلات زیست‌محیطی قرن بیست‌ویکم هستند. اگر راه چاره‌ای برای این مشکلات پیدا نشود، خیلی زود بحران‌های جبران‌ناپذیری را در پی خواهند داشت.
در چنین شرایطی، چشم امید برخی از طرفداران محیط‌زیست به فناوری‌های نوین مانند بلاک‌چین است؛ پروژه‌های نوآورانه‌ای که از ظرفیت فناوری بلاک‌چین و دنیای رمزارزها استفاده کنند تا جوامع مختلف را به‌سمت هدف مهم محیط‌زیست پایدار سوق دهند.
ناگفته نماند که برخی از پروژه‌های بلاک‌چین، مانند بیت‌کوین به‌دلیل مصرف برق بسیار زیاد، خود به بخشی از مسئله گرمایش زمین و آلودگی هوا تبدیل شده‌اند. در این مقاله از بلاگ تترلند، قصد داریم به‌بهانه روز جهانی آب، نیم‌نگاهی به اقدامات انجام‌شده برای همگام‌شدن فناوری بلاک‌چین و دنیای رمزارزها با محیط‌زیست بیندازیم.
آیا بیت کوین در مسیر کاهش مصرف انرژی قرار دارد؟
از هر زاویه‌ای به بازار رمزارزها نگاه کنید، بیت‌کوین به‌عنوان مهم‌ترین رمزارز خود را درمقابل دیدگان شما قرار می‌دهد. بیشترین سهم مصرف انرژی در بین شبکه‌های بلاک‌چین مربوط به BTC است.
استفاده از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) در این شبکه باعث شده است تا ماینرها برای مشارکت در اعتبارسنجی و تأیید تراکنش‌ها به دستگاه‌های سخت‌افزاری با مصرف برق فراوان نیاز داشته باشند.
در سال ۲۰۲۴، میانگین مصرف برق روزانه بلاک‌چین بیت‌کوین ۱۵۰ تراوات‌ساعت است. گاهی اوقات از مصرف برق بسیار زیاد بلاک‌چین بیت‌کوین انتقادهایی می‌شود. منتقدان بر این باورند که بیت‌کوین نیز باید مانند اتریوم (ETH) به‌سمت الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) کوچ کند.
باوجوداین، واقعیت این است که بعید به‌نظر می‌رسد بتوان ماینرهای بیت‌کوین را برای این منظور مجاب کرد؛ به‌خصوص آنکه در سال‌های اخیر شرکت‌های بزرگ و حتی برخی دولت‌ها وارد حوزه استخراج بیت‌کوین شده‌اند.
در چنین شرایطی، باید به‌دنبال توسعه ایده‌های مبتنی‌بر واقعیت بود. به‌عنوان مثال، به افزایش ظرفیت شبکه لایتنینگ به‌عنوان امکان برای کاهش تقاضای تراکنش‌ها در بلاک‌چین بیت‌کوین می‌توان نگاه کرد. همچنین، تکرار به‌روزرسانی‌هایی مانند سگویت (Segwit) که به افزایش ظرفیت بلاک‌های بیت‌کوین منجر شد، در کاهش مصرف برق می‌تواند مؤثر باشد.
ایده مهم دیگر که باید با جدیت تمام دنبال شود، حرکت به‌سمت انرژی‌های تجدیدپذیر برای تأمین برق موردنیاز مزارع استخراج بیت‌کوین است. در‌حال‌حاضر، خوش‌بینانه‌ترین تحلیل‌ها سهم انرژی‌های پاک در استخراج بیت‌کوین را حدود ۳۰درصد تخمین می‌زنند. کشورهایی مانند کانادا و نروژ و ایسلند در این زمینه پرچم‌دار هستند. سایر کشورها که بیشترین سهم در استخراج بیت‌کوین را دارند، باید به این سمت حرکت کنند.
بلاک‌چین سبز؛ از شعار تا واقعیت
Hcltech می‌نویسد که چند سالی است که ایده بلاک‌چین سبز درمقابل بلاک‌چین بیت‌کوین مطرح شده است. پروژه‌های مختلفی نیز در این زمینه راه‌اندازی شده‌اند. به‌زبان ساده، منظور از بلاک‌چین سبز شبکه‌ای است که فعالیت آن کمترین عوارض زیست‌محیطی را در پی دارد.
به‌عنوان مثال، بر‌اساس داده‌های وب‌سایت رسمی بنیاد اتریوم، بعد از تغییر الگوریتم اجماع این بلاک‌چین از PoW به PoS در سال ۲۰۲۲، میزان مصرف برق این شبکه بیش از ۹۹درصد کاهش پیدا کرد. این موضوع به‌عنوان گامی بلند برای تبدیل‌شدن اتریوم به بلاک‌چین سبز به‌شمار می‌رفت.
شبکه‌های دیگر مانند پالیگان و سولانا نیز هستند که با استفاده الگوریتم‌های اجماع سازگار با محیط‌زیست در جمع بلاک‌چین‌های سبز قرار می‌گیرند. توسعه الگوریتم‌های اجماع سبز می‌تواند به سازگاری بیشتری دنیای رمزارزها و محیط‌زیست کمک کند.
برای نمونه، اخیراً برخی فعالان بازار ایده الگوریتم اجماع اثبات سبز (Proof of Green Solutions) را مطرح کرده‌اند. در قالب این الگوریتم اجماع، تنها به نودهایی اجازه مشارکت در تأیید تراکنش‌های بلاک‌چین داده می‌شود که از انرژی پاک برای این منظور استفاده کنند. ناگفته نماند که ابهام‌های زیادی درباره نحوه پیاده‌سازی این الگوریتم اجماع وجود دارد.
پروژه‌های ریفای؛ روزنه‌ای به‌سمت حفاظت از محیط‌زیست
یکی از حوزه‌های جدید در دنیای رمزارزها، ریفای (ReFi) یا Regenerative Finance است. این مفهوم برای اشاره به گروهی از پروژه‌های مالی ابداع شده است که به‌جای تمرکز روی کسب منافع اقتصادی، به‌دنبال حل مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی هستند.
در سال‌های اخیر، بنیادهایی با هدف هدایت پروژه‌های کریپتوکارنسی به این سمت‌و‌سو آغاز به فعالیت کرده‌اند. به‌عنوان مثال، می‌توان به بنیاد توافق‌نامه Crypto Climate Accord اشاره کرد. این بنیاد هدف مهمی را دنبال می‌کند و آن حذف تولید کربن در پروژه‌های رمزارز تا سال ۲۰۳۰ است.
بنیاد دیگری به نام Power Ledger هم وجود دارد که در‌زمینه ترویج استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر با ظرفیت فناوری بلاک‌چین مشغول به کار است.
علاوه‌بر این نهادها، پروژه‌هایی نیز در بازار رمزارزها در حوزه ریفای مشغول کار هستند. یکی از آن‌ها ریگن نتورک (Regen Network) نام دارد. این پروژه در‌زمینه ارائه مشوق‌های اقتصادی برای محافظت از محیط‌زیست فعالیت می‌کند و توکن اختصاصی آن نیز با نماد معاملاتی REGEN شناخته می‌شود.
دراین‌میان، سازمان خودگردان دیگری به نام کلیما دائو (Klima DAO) مشغول کار است که در‌زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر فعالیت می‌کند. توکن اختصاصی این پروژه هم KLIMA نام دارد.
جمع‌بندی
در این مطلب به‌بهانه روز جهانی آب، نگاهی به نسبت فناوری بلاک‌چین و دنیای رمزارزها با محیط‌زیست انداختیم. در گذشته، گام‌هایی برای حرکت به‌سمت سازگاری بلاک‌چین با محیط‌زیست برداشته شده است و در‌حال‌حاضر نیز پروژه‌هایی در این حوزه مشغول به کار هستند. بااین‌حال، واقعیت این است که اوضاع بحرانی شرایط محیط‌زیست جهانی نیازمند تلاش‌های به‌مراتب بیشتری است.
به‌نظر شما کاربران تترلند چه ایده‌های دیگری را می‌توان برای حرکت در مسیر بلاک‌چین سبز پیگیری کرد؟ دیدگاه‌های خود را در بخش نظرات با ما و دیگر کاربران به‌اشتراک بگذارید.
