بررسی وقایع سقوط صرافی FTX و دلایل آن
سقوط صرافی FTX باعث حیرت بسیاری شده است؛ اما با شفاف‌شدن قضیه، به‌نظر می‌رسد بحران نقدینگی FTX از مدت‌ها قبل شروع شده بود.
سومین صرافی بزرگ دنیا، FTX، سال را با ۴۰۰میلیون دلار کسب سرمایه شروع کرد و ارزش خود را به بیش از ۳۲میلیارد دلار رساند. ۱۰ ماه بعد و پس از خودداری بایننس از خرید این سکوی تبادل رمزارزی، احتمال ورشکستگی آن قوت گرفت.
FTX یکی از بازیگران بزرگ حوزه ارزهای دیجیتال است که با داشتن چندین برند مطرح و میلیاردها دلار جذب سرمایه، جایگاه خود را در این حوزه باز کرده است.
وضعیت مالی این صرافی جای هیچ سؤالی را باقی نگذاشته بود؛ زیرا در فصل دوم ۲۰۲۲، توانسته بود چندین شرکت وام‌دهی را در جریان اوضاع نابه‌سامان بازار رمزارزها نجات دهد. بااینحال، اوضاع برای FTX در اواسط آبان امسال به‌خوبی پیش نرفت.
در این مقاله از بلاگ تترلند، سقوط صرافی FTX و دلایل آن را بررسی می‌کنیم. اگر می‌خواهید از چندوچون اتفاقات رخ‌داده برای این صرافی مشهور مطلع شوید، تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
خبرها درباره FTX از کجا شروع شد؟
اخبار با انتشار گزارشی درباره داراییهای نقدناپذیر شرکت آلامدا ریسرچ (Alameda Research) آغاز شد که در قالب توکن FTT صرافی FTX بودند. این امر باعث آشکار‌شدن اختلاف بین FTTهای موجود با حداکثر این توکن (مارکت‌کپ) بود. حداکثر رمز ارز FTT موجود در بازار حدود ۳.۳۵میلیارد دلار بود؛ در‌حالی‌که آلامدا درحدود ۵.۵میلیارد دلار FTT به‌صورت پشتوانه و وام‌های لورج نگه‌داری می‌کرد.
در‌ادامه چانگپنگ ژائو، مدیرعامل صرافی بایننس، در توییتی اعلام کرد که تمامی داراییهای FTT خود را نقد خواهد کرد؛ دارایی‌هایی که سال قبل حین خروج از سهام FTX دریافت کرده بود. این مقدار دریافتی بایننس حدود ۲.۱میلیارد دلار به‌صورت رمزارزهای BUSD و FTT بود.
باوجوداین، بیش از نقدکردن دارایی این توییت ژائو بود که توجه‌ها را به خود جلب کرد که در آن گفته بود:
از کسانی که پشت‌سر سایر بازیگران در صنعت [ارزهای دیجیتال] لابیگری می‌کنند، حمایت نخواهد کرد.
کنایه ژائو به لابیگری‌های سام بنکمنفرید در‌مقابل اقتصاد غیرمتمرکز (دیفای) بود که باعث ایجاد نگرانی در بازار رمزارزها و فروش سنگین توکن بومی FTX، یعنی FTT می‌شد. روز بعد، بنکمنفرید اعلام کرد که اوضاع مساعد و رقیبش در حال ایجاد ترس و شایعه‌پراکنی است. بااینحال، این حربه هم به کار سام بنکمنفرید نیامد و توکن FTT به حدود ۱.۵ دلار رسید.
دلیل مشکلات بین ژائو و بنکمنفرید
سام بنکمنفرید زمانی به‌عنوان یکی از افراد مطرح دنیای ارزهای دیجیتال شناخته می‌شد و اقداماتی چون جذب سرمایه‌های موفق و پشتیبانی از معاملات مهم و حمایت مالی از سایر استارت‌آپ‌های رمزارزی او را در کانون توجه‌ها قرار داده بود.
باوجوداین، اقدامات بنکمنفرید با حمایت مالی او از لایحهای با هدف محدود‌کردن بازار نوپای دیفای جنبه‌ای دیگری به خود گرفت. افزون‌براین او با صرف حدود ۵۰میلیون دلار، در انتخابات میان‌دوره‌ای از حامیان اصلی دموکرات‌ها و بایدن بود.
برخی از افراد جامعه رمزارزها معتقدند که اقدامات لابیگرانه سام بنکمنفرید در ایالات متحده آمریکا یکی از دلایل اصلی چانگپنگ ژائو برای علنی‌ساختن نقدکردن FTT و رسوا‌کردن بنکمنفرید بود؛ هرچند ژائو این اقدام را تصمیمی تجاری خوانده بود.
اخبار ورشکستگی صرافی FTX و فروش آن به بایننس
تنها یک روز پس از اظهارنظر درباره اینکه همه‌چیز در FTX روبه‌راه است و داراییهای کاربران پشتوانه لازم را دارد، بنکمنفرید این‌بار اعلام کرد که FTX در بحران شدید نقدینگی قرار دارد و در حال انقعاد قراردادی برای فروش این صرافی به بایننس است.
۴۸ ساعت بعد، بایننس با بررسی دفاتر داخلی FTX متوجه شد اوضاع از چیزی که فکر می‌کرد، وخیم‌تر است؛ ازاین‌رو، از معامله خارج شد. در گزارشی دیگر، گفته شده بود که سام بنکمنفرید تقاضای ۸میلیارد دلار سرمایه اضطراری کرده است تا بتواند پاسخ‌گوی برداشت کاربران از FTX باشد. این امر نشان‌دهنده اختلاس از داراییهای کاربران بود.
با بررسی اعداد و ارقام، می‌توان متوجه شد که چرا بایننس از معامله خارج شده است؛ زیرا ۸میلیارد دلار معادل ۲۰درصد کل ارزش بازار بایننس بعد از سقوط اخیر بود.
به‌گفته یکی از تحلیلگران، این اقدام بایننس برای فروش یک‌جای داراییهای FTT در بازار اسپات عمدی بوده و با هدف سقوط شبکه مالی بین سازمان‌های متعدد انجام شده است و افراد زیادی از این مسئله ضربه خواهند دید.
دلیل اصلی سقوط صرافی FTX
مهم‌ترین دلیل سقوط FTX شرکت وابسته آن، یعنی آلامدا ریسرچ و توکن بومی FTT بود. در‌حالی‌که شرکت‌های بسیاری در جریان سقوط ترا دست‌و‌پا زدند، آلامدا ریسرچ از این بحران عبور کرد. بااینحال، به‌نظر می‌رسد مشکلات این شرکت اکنون خود را نشان داده است.
به‌گزارش کوین‌تلگراف، تراکنشی در ۸مهر۱۴۰۱ انجام و در آن، ۱۷۳میلیون FTT معادل حدوداً ۴میلیارد دلار جابه‌جا شد. چندی بعد، مشخص شد که FTX آن را صرف کمک به آلامدا ریسرچ کرده بود. اطلاعات آن‌چِین نشان می‌دهد که در تاریخ یادشده، موجودی توکن‌های FTT رشدی ۱۲۴.۳درصدی تجربه کرد و در آن، ۱۷۳میلیون توکن FTT در قراردادی به آلامدا ریسرچ ارسال شد.
سپس، آلامدا ریسرچ کل توکن‌های مینت‌شده را دوباره به FTX پس فرستاد که به‌اعتقاد بسیاری به‌عنوان بازپرداخت بدهی‌هایش بود. شایعه‌ها حاکی از آن بود که FTX با استفاده از FTT منتشرنشده به‌عنوان پشتوانه، سعی کرد تا به آلامدا ریسرچ کمک کند.
FTX نه‌تنها به آلامدا ریسرچ کمک کرد؛ بلکه توانست ۱۷۳میلیون FTT اعطا‌شده را از نقد‌شدن نجات دهد. بعدها این فرضیه با انتشار گزارش یکی از خبرگزاری‌ها درباره اقدام سام بنکمنفرید برای انتقال ۴میلیارد دلار سرمایه FTX تأیید شد. گفتنی است بخشی از این داراییهای سرمایه کاربران FTX بود.
جمع‌بندی
سقوط FTX ممکن است یکی از خودزنی‌های بزرگ صنعت ارزهای دیجیتال باشد؛ تراژدی‌ای که می‌توانست در‌صورت شفافیت سام بنکمنفرید از وقوع آن خودداری شود.
زمانی‌که این رسوایی آشکار شد، نجات FTX دیگر امکان‌پذیر نبود. این واقعه از زمان سقوط ترا و بسیاری از شرکت‌های وام‌دهی رمز ارزی مشخص بود. به‌نظر می‌رسد نابودی این صرافی یکی از رویدادهای مهم سال جاری پس از واقعه ترا باشد.
پرسش‌های متداول
دلیل سقوط صرافی FTX چه بود؟
سام بنکمنفرید، مدیرعامل FTX، از داراییهای FTX و کاربران آن برای کمک به شرکت آلامدا ریسرچ پس از سقوط ترا استفاده کرده بود.
مدیرعامل بایننس و مدیرعامل FTX چه مشکلی باهم داشتند؟
بنکمنفرید با لابیگری و صرف بیش از ۵۰میلیون دلار در انتخابات آمریکا، درصدد تصویب لایحهای علیه دیفای بود. همین مسئله سبب اختلاف چانگپنگ ژائو با سام بنکمنفرید شد.
