شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) تغییرات قیمت پرداختی مصرف‌کنندگان را بهصورت ماهانه نشان می‌دهد. اداره آمار کار آمریکا (BLS) شاخص CPI را به‌عنوان میانگین وزنی قیمتی برای سبد غذایی و خدمات نشان‌هنده کل هزینه‌های مصرف‌کننده محاسبه می‌کند.
شاخص CPI یکی از معیارهای مهم تورم و کاهش تورم حاکم بر جامعه است. این شاخص درمقایسه‌با شاخص قیمت تولیدکننده (PPI یا تغییر قیمت دریافتی تولیدکنندگان و سرویس‌های خدماتی) از روش بررسی نمونه قیمت‌ها و شاخص‌های وزنی متفاوتی استفاده می‌کند.
نکات مهم
- CPI تغییر کلی قیمت مصرف‌کننده را در طول زمان براساس سبد کالا و خدمات نشان می‌دهد.
- CPI پرکاربردترین شاخص سنجش تورم در میان سیاست‌گذاران، بازارهای مالی، مشاغل و مصرف‌کنندگان است.
- CPI به‌طور گسترده شاخصی است که ۹۳درصد از جمعیت ایالات متحده آمریکا را در‌بر می‌گیرد؛ در‌حالی که شاخص‌های مشابه، تنها حقوق‌بگیران و کارمندان دفتری را شامل می‌شوند.
- افزایش شاخص CPI نشان‌دهنده افزایش تورم است که تأثیر منفی یا مثبت بر بازار رمز ارز می‌گذارد.
CPI چگونه محاسبه می‌شود؟
به مثال زیر دقت کنید:
با نگاه به جدول بالا، به‌راحتی می‌توان فهمید که ارزش سبد غذایی سال‌به‌سال به‌طور ثابت در حال افزایش بوده است که این مسئله میزان تورم حاکم بر این سال‌ها را نشان می‌دهد.
حال بیایید مقدار CPI در هرسال را محاسبه کنیم. ابتدا یک سال را به‌عنوان مبنا (مثلاً ۲۰۱۴) در نظر می‌گیریم و CPI را طبق فرمول زیر محاسبه می‌کنیم:
CPI = سال مبنا * ۱۰۰ / سال مد‌نظر
جدول بالا بهصورت زیر به‌روزرسانی می‌شود:
حال می‌توان افزایش یا کاهش تورم را با روش زیر محاسبه کرد:
(در سال دوم CPI – در سال اول CPI) / در سال اول CPI * ۱۰۰
با این روش، مثلاً می‌توان گفت در سال ۲۰۱۹ درمقایسه‌با سال ۲۰۱۸ تورم ۲.۷۲درصد بوده است.
چگونه از شاخص CPI استفاده می‌شود؟
از این شاخص فعالان بازار مالی با هدف اندازه‌گیری تورم و بانک مرکزی آمریکا (Federal Reserve) با هدف کالیبره‌کردن سیاست‌های پولی خود و کسب‌و‌کارها و مصرف‌کننده‌ها با هدف اتخاذ تصمیمات اقتصادی آگاهانه‌تر استفاده می‌کنند.
همچنین، از CPI و اجزای آن به‌عنوان کاهش‌دهنده تورم برای سایر شاخص‌های اقتصادی، ازجمله میزان فروش خُرده‌فروشی و درآمدهای ساعتی یا هفتگی و نیز جدا‌کردن تغییرات اساسی از تغییرات منعکس‌کننده در قیمت‌ها استفاده می‌شود.
دیدگاه برخی از منتقدان درباره CPI
در طول سال‌ها، CPI بارهاوبارها با انتقادهایی مواجه شده است؛ ازجمله اعلام آن بیشتر یا کمتر از میزان واقعی‌اش. مانند سایر نظرسنجی‌هایی که نتایجشان براساس نمونه‌هایی از داده‌ها تخمین زده می‌شود، این شاخص نیز درمعرض خطای نمونه‌گیری است. درباره CPI می‌توانیم این خطا را به‌عنوان تفاوت بین تخمین CPI و لحاظ‌کردن تمامی قیمت‌ها در نظر بگیریم.
CPI سالانه قیمت تقریباً یک‌میلیون کالا و خدمات را جمع‌آوری می‌کند؛ اما این تنها بخش کوچکی از تمام قیمت‌ها است. تغییرات قیمت براساس کالاها و خدمات منتخب به‌عنوان نماینده کل اقلام اندازه‌گیری می‌شود، بنابراین؛ داده‌های منتشرشده با برآوردهای مبتنی‌بر سوابق واقعی همه خریدها متفاوت خواهد بود.
تأثیر CPI بر دنیای رمز‌ارز
بیشتربودن شاخص CPI در‌واقع نشان‌دهنده وجود تورم است و نرخ تورم زیاد افراد را به سرمایه‌گذاری بیشتر در بازار رمز ارز سوق می‌دهد؛ زیرا ارزهای فیات، نظیر دلار و یورو در طول زمان به‌دلیل تورم موجود ارزششان را از دست می‌دهند. در این شرایط، بیت کوین و برخی دیگر از رم ز‌ارزها جایگزین مناسبی برای سرمایه‌گذاران هستند. اقتصاد بازار بیت‌کوین پیچیده است؛ اما برخی از ویژگی‌های رمز ارزها به مقاومت آن‌ها در‌برابر تورم کمک می‌کنند.
بااین‌حال، این تمام ماجرا نیست. در بازار تورمی، بیت‌کوین و سایر رمز ارزها به‌دلیل هجوم افراد به‌منظور حفظ ارزش ارزهای فیات خود رشد خواهند کرد؛ ولی در‌صورت رشد تورم بیش از حد مجاز که بانک مرکزی آمریکا (FED) با نگاه به شاخص CPI تعیین می‌کند، این نهاد با هدف کنترل تورم و حفظ ارزش دلار سیاست‌های انقباضی، ازقبیل افزایش نرخ بهره یا کاهش ترازنامه (Balance Sheets) یا دیگر روش‌ها را در پیش می‌گیرد که در‌نهایت، باعث افزایش شاخص دلار می‌شود.
ناگفته نماند افزایش شاخص دلار به‌معنی کاهش یا ریزش قیمت تمامی بازار‌ها، ازجمله بازار رمز ارز است. پس زمانی که بانک مرکزی آمریکا (FED) به‌دنبال کاهش تورم است، هر گزارش ماهانه مبنی‌بر بیشتربودن شاخص CPI، خبری منفی برای بازار رمز ارز خواهد بود.
ممنون از مقاله خوبتون
سپاس از کامنت و همراهی شما