بازار ارزهای دیجیتال در عین سادگی، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد؛ اگرچه سادگی و پیچیدگی این بازار برای افرادی با دانش‌های مختلف تعریفی متفاوت از یکدیگر دارد.
اگر با بازارهای مالی سروکار داشته یا اخبار این بازارها را دنبال کرده باشید، حتماً چشمتان به اصطلاح‌هایی از‌جمله، بازار صعودی، بازار نزولی، بازار گاوی (Bull Market) و بازار خرسی (Bear Market) افتاده است. در پسِ هر‌یک از این اصطلاح‌ها، معانی گسترده‌ای وجود دارد که می‌تواند راهنما و چراغ راه سرمایه‌گذاران باشد.
در این مقاله از بلاگ تترلند، درباره انواع بازار ارزهای دیجیتال و اصطلاح‌های رایج در این بازار صحبت خواهیم کرد؛ پس تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
تعریف بازار صعودی یا گاوی (Bull Market)
بازار صعودی یا در اصطلاح اقتصاد مالی «بازار گاوی» بازاری است که در آن، قیمت ارزهای دیجیتال در طولانی‌مدت میل به افزایش دارد یا انتظار افزایش را ایجاد می‌کند. این بازار در‌واقع از مفهوم انتظار تورمی در اقتصاد وام گرفته است. با این توضیح می‌توان دریافت که روند بازار صعودی ارتباط مستقیمی با احساسات مثبت سرمایه‌گذاران دارد.
نکته اول: حتی در بازار گاوی نیز احتمال کاهش یا ریزش قیمت‌ها وجود دارد؛ گرچه کاهش قیمت‌ها کوتاه‌مدت خواهد بود.
نکته دوم: مشخصه اصلی بازار گاوی این است که در طولانی‌مدت (مثلا چند ماه) گرایش کلی قیمت‌ها به‌سمت صعود است.
عوامل ایجاد بازار صعودی
برخی از عوامل مؤثر در ایجاد بازار صعودی عبارت‌اند از:
- پشتیبانی افراد مشهور و شخصیت‌های بانفوذ: مانند نقشی که پاریس هیلتون و دی‌جی خالد در ایجاد بازار صعودی سال ۲۰۱۷ ایفا کردند.
- ورود سرمایه‌گذاران نهادی: مانند سرمایه‌گذاری ۶۵۰میلیون‌دلاری شرکت مایکرواستراتژی در بیت کوین و خرید بیش از ۷۰هزار واحد از آن.
- افزایش خوش‌بینی از‌جانب امور مالی سنتی: مانند زمانی‌که استراتژیست‌های جی‌پی مورگان گفتند بیت کوین ماندگار خواهد بود و می‌تواند تا ۱۴۶هزار دلار افزایش پیدا کند.
- رویدادهای منفی امور مالی سنتی: مانند همه‌گیری کرونا که بسیاری از مردم را به‌سمت بازار ارزهای دیجیتال سوق داد.
نشانه‌های بازار صعودی
بعضی از نشانه‌های بازار صعودی ازاین‌قرارند:
- افزایش قیمت در دوره زمانی مستمر
- تقاضای زیاد با وجود عرضه کم
- افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار
- قیمت‌گذاری غیرواقعی (بیش‌ازحد) روی برخی از پروژه‌ها
- علاقه عمومی به ارزهای دیجیتال در افراد مشهور یا اینفلوئنسرها
- مطرح‌شدن ارزهای دیجیتال در رسانه‌های جریان اصلی و شبکه‌های اجتماعی
تعریف بازار نزولی یا خرسی (Bear Market)
بازار نزولی یا اصطلاحا «بازار خرسی» در سمت مقابل بازار صعودی قرار دارد. در این بازار، قیمت ارزهای دیجیتال در بازه زمانی طولانی میل به کاهش دارد. در بازار خرسی هم، ممکن است گاهی شاهد افزایش قیمت‌ها به‌صورت کوتاه‌مدت باشیم؛ مثلاً یکی‌دو روز قیمت‌ها حتی چند‌ده درصد افزایش یابند؛ اما گرایش کلی قیمت در بازه بلندمدت به‌سمت نزول است.
مثالی معروف از بازار نزولی، سقوط قیمت بیت کوین در دسامبر۲۰۱۷ است که ناگهان طی چند روز از ۲۰,۰۰۰ به ۳,۲۰۰ دلار سقوط کرد و روند کاهشی آن تا اواسط سال ۲۰۱۹ نیز ادامه یافت.
بازار نزولی چه زمانی ایجاد میشود؟
بازار نزولی می‌تواند قبل یا بعد از ورود اقتصاد به دوره رکود آغاز شود. روند نزولی بازار بر اعتماد سرمایه‌گذاران تأثیر می‌گذارد و کاهش قیمت‌ها را تداوم می‌بخشد. در انواع بازارهای سنتی، عواملی مانند اقتصاد نامطلوب، نرخ بیکاری بیش‌ازحد، نرخ بهره و تورم زیاد، بحران‌های ژئوپلیتیکی، ترکیدن حباب بازار و بلایای طبیعی در ایجاد بازار نزولی مؤثرند.
در بازار ارزهای دیجیتال، قیمت‌ها معمولاً زمانی کاهش پیدا می‌کنند که بازار با اخبار مربوط به شرایط نامطلوب ارزهای دیجیتال یا سهام خاصی مواجه میشود. بنابراین، در این شرایط افراد بیشتری از سرمایه‌گذاری خودداری می‌کنند؛ زیرا فکر می‌کنند اوضاع بدتر خواهد شد.
عوامل بهوجودآمدن بازار نزولی
عوامل بهوجودآمدن بازار نزولی عبارت‌اند از:
- حجم اندک معاملات: سرمایه‌گذاران به‌دلیل بی‌اعتمادی به بازار ترجیح می‌دهند ارزهای دیجیتال خود را نفروشند.
- احساسات منفی از سوی بازار سنتی: مانند اظهارات جیمی دیمون (Jamie Dimon)، مدیرعامل جی‌پی مورگان که در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد بیت کوین نوعی کلاه‌برداری است.
- شکل‌گیری تقاطع مرگ: اصطلاحی مربوط به تحلیل تکنیکال است که از گذار قیمت دارایی از میانگین متحرک ۵۰روزه به میانگین متحرک ۲۰۰روزه حکایت می‌کند.
- وارونگی (Backwardation): وقتی دارایی در بازار آتی در سطوح پایین‌تر از بازار آنی قیمت‌گذاری میشود.
- مداخله نهادهای نظارتی: مانند محدودیت‌های دولت چین درباره ماینینگ که باعث تعطیل‌شدن بسیاری از مراکز استخراج بیت کوین شد.
بازار رنج یا بدون روند (Range-Bound Market)
سومین بازاری که در این مطلب توضیح می‌دهیم، بازار رنج یا اصطلاحاً «بازار بدون روند» است. همان‌طور‌که از نام این بازار پیداست، روند مشخصی ندارد و در آن، قیمت ارزهای دیجیتال بین یک قیمت بالا و یک قیمت پایین مشخص در نوسان است و تا مدتی از آن محدوده خارج نمی‌شود.
قیمت بالا مانند سطح مقاومت مهمی عمل می‌کند که به‌نظر می‌رسد قیمت فعلی نمی‌تواند از آن عبور کند (شکست مقاومتی). درمقابل، قیمت پایین مانند سطح حمایت مهمی عمل می‌کند که به‌نظر می‌رسد خریداران حاضر نیستند قیمت از آن سطح کمتر شود (شکست حمایتی).
تفاوت بازار رنج با بازار روند‌دار (Trending Market)
در بازار بدون روند یا بازار رنج، جهت بلندمدت قیمت‌ها مشخص نیست و قیمت فقط در محدوده بسیار باریکی نوسان می‌کند؛ درحالی‌که در بازار روند‌دار، قیمت در یک جهت به‌سمت بالا یا پایین حرکت می‌کند.
جمع‌بندی
بازار ارزهای دیجیتال مانند هر بازار مالی دیگری پرنوسان و بسیار بی‌ثبات است. معمولاً بازار صعودی دوام بیشتری از بازار نزولی دارد و در آن، سطح خوش‌بینی و اطمینان سرمایه‌گذاران زیاد است. بااین‌حال، احتمال کسب سود در بازار نزولی و بازار رنج هم وجود دارد.
پرسش‌های متداول
۱. بازار صعودی چیست؟
در حوزه ارزهای دیجیتال، بازار صعودی یا گاوی به بازاری گفته میشود که در آن، قیمت ارزهای دیجیتال طی دورهای نسبتاً طولانی روندی افزایشی داشته باشد.
۲. بازار نزولی چیست؟
بازار نزولی به بازاری گفته میشود که در آن، قیمت ارزهای دیجیتال طی دورهای نسبتاً طولانی روندی کاهشی داشته باشد.
۳. بازار رنج چیست؟
نام دیگر بازار رنج بازار بدون روند است. در این بازار، قیمت ارزهای دیجیتال در محدوده‌ای مشخص در نوسان است.
